Mirvarilərdə ən təəccüblüsü canlı varlıqlar tərəfindən yaranmasıdır — molyusklar.
Əslində balıqqulağıyla molyusk istənilən mirvarini böyüdə bilər amma sədəf mirvari təbiətdə çox nadir rast gəlinir. Məsələ ondadır ki, belə mirvarinin yaradılması üçün kənardan müdaxilə lazımdır — hər hansı qıcıqlandırıcı (qum zərrəsi, parazit və s.), hansı ki, molyusk sözün əsl mənasında sədəfin daxilində diri-diri dəfn edir. Nazik incə sədəf pərdələr bir-birinin ardınca lay-lay yığılır, buna görə də mirvari alınır. Belə maraqlı qoruyucu mexanizm.
Sədəf mirvari aqreqat (kalsiumun karbonatının aqreqatı) və konxiolinadan (buynuz maddəsi) ibarətdir, yəni mirvaridə orqanik mineral maddə birləşir və mirvarinin mineral komponentləri orqanik bölünürlər və bir-biri ilə yanaşmırlar.
Mənşəyin yerindən asılı olaraq mirvari dəniz və şirin suda yaşayan ola bilər və mirvarinin yaranmasının üsulundan asılı olaraq təbii və tətbiq edilmişlərə bölünürlər. Təbii mirvari son zamanlar nadir rast gəlinir, heç olmasa bir qiymətli mirvarini tapmaq üçün yüz molyuskanı öldürmək lazımdır. Mirvarini tətbiq etmək daha rahatdır — faktiki olaraq eyni prosessdir fərq yalnız onda ki, insan qıcıqlandırıcını süni daxil edir. Mirvarilərin yaranması prosesi adətən ikidən yeddi ilə kimi davam edir.
Molyuskların cəmi iki forması mövcuddur qiymətli mirvarini yaratmağı bacaranlar — dəniz suyunda yaşayan mirvari, çaylarda və göllərdə rast gəlinən Midi. Mirvarilərin daha bir maraqlı faktı ondadır ki, mənşəyindən asılı olaraq mirvarilər nadir hallarda yarı yüzillikdən daha uzun yaşayır. Bizə məlum olan ən köhnə mirvarinin sahibi Elizabeth Taylor-dur. Armudşəkilli, 55,95 karatlıq mirvari Mirvari adalarında XVI əsr tutulmuşdur.
Tətbiq edilmiş şirin suda yaşayan mirvarilərin çox hissəsi Çində istehsal edilir, hərçənd mirvarilər həmçinin Şotlandiyada, Almaniyada, Rusiyada və Şimali Amerikanın ölkələrində tətbiq edilir. Dəniz mirvarisi Qırmızı dəniz və Fars körfəzinin sakit laqunlarında, həmçinin Şri-lankanın və Yaponiyanın sahillərində vulkanik mərcan adalarında becərirlər. Mirvarilər yalnız ağ olmur. Hərçənd bu rəng ən yayılmışdır amma sədəf mirvaridə işığın interferensiyasından asılı olaraq mirvari həmçinin krem rəngli və ya çəhrayı, daha nadir rast gəlinən sarı, yaşıl və qara mirvarilər və nadir və bahalı mavi və qurğuşun-boz mirvari.
* Mirvari iyunda doğulmuş insanların qiymətli daşıdır həmçinin 1, 3, 12 və 30-u toy ildönümündə mirvari hədiyyə etməyi qəbul edilmişdir.
* Marqarita adı mirvarinin yunan adıdır.
* Yunanlar hesab edirdilər ki, mirvari ailə xoşbəxtliyinə iltifat edir və davaların qarşısını alır.
* Əfsanəyə əsasən, Kleopatra öz sevgisini Mark Antoniyə sübut etmək üçün şərabda mirvarini həll etdi və onu içdi.
* Mirvarinin cəmi 8 forması mövcuddur: dairə, yarımdairə, düymə, damcı, armud, oval, yanlış və sfera.
* Çinliləri yüz illərlə mirvaridən çox xəstəliklərin dərmanı kimi istifadə edirdilər.
