Azərbaycan folklorunda mahnıların xüsusi yeri var. Dillə yanaşı, mahnılar da xalqın xarakterini müəyyənləşdirir. Yəqin çoxlarınız xalq mahnılarına qulaq asanda oradakı sözlər sizə gülməli gəlib, yaxud nə deyildiyini başa düşməmisiniz. Elə mən də sizin kimi.
Məsələn:
“Gəlmişəm otağına, oyadam səni, Qaragilə
Nə gözəl xəlq eləyib, yaradan səni, Qaragilə!“
– Mən belə anladım ki, Qaragilə yatarkən xəlvəti onun otağına girən aşiq, yatmış halda onu seyr edərək, gözəlliyinə valeh olur. Bu aşiqdən soruşan olubmu ki, ay qardaş sənin yatmış gözəlin otağında nə işin var?
“Bulaq başı toz olar,
Üstü dolu qız olar,
Əyil, dəsmalın götür,
Mən götürsəm söz olar”.
– Bulaq başı su olan yerdir. Burda toz olmur. Qızın dəsmalını götürməsi söz olar, amma qızla yanaşı durub “sən götür”, “mən götür” söhbəti söz olmaz?
“Mən gəlmişəm sizə qonaq,
Ay qız, mənə bax-bax
Bişir mənə bir qayğanaq,
Ay qız, mənə bax-bax“
– Adam nə qədər “səviyyəli” olmalıdır ki, qıza qayğanaqla “padxod eləsin”
“Gedək sənə gül dərim.
Səni gülə döndərim.
Lap istəsən anamı,
Sizə elçi göndərim.
Amma anan bilməsin“
– Necə yəni anan bilməsin? Bəs bu arvad da o qızın dünyaya gəlməsində iştirak edib, onun da müəllif hüquqları var.
“Durma qapıda,
Gözüm qaldı şanında,
Gedim anama deyim,
Gəlim qalım yanında!“
– Belə oğlan kimə lazımdır ki, qızın yanında qalmaq üçün gedib anasından icazə alır 🙂
“Dam üstədir damımız, de gülüm, nanay ay narinay.
Qoşadır eyvanımız, yar qoşadır eyvanımız”
– Dam – damın üstündədir, bunu anladıq. Eyvan bu halda niyə qoşa olsun ki?
Arxitekturada səhv var..
“Yar yaxasın düymələsin, düymələmir özü bilsin“
– Deyirəm, o vaxt indikindən daha çox demokratiya var idi.
Müəllif: Aytən Cavadova
