Orta Amerikada, Mexikonun ətrafındakı soyuq göllərdə yaşayan aksolot (Ambystoma mexicanum) quyruqlu bir amfibiyadır. Salamandralarla yaxın qohum olmasına baxmayaraq maraqlı və qeyri-adi xüsusiyyətləriylə Salamandra və bütün amfibiyalardan ayrılır. Həqiqətən də bu heyvan, həyatı boyunca sürfə mərhələsində qalan və yetkin vəziyyətə gəlmədən balalaya bilən tək amfibiyadır. Məsələn, Salamandralar sürfə mərhələsindən çıxıb yetkinləşdikdən sonra qəlsəmələrini itirər və həyatlarının qalan hissəsini quruda keçirirlər. Halbuki aksolot bütün həyatı boyunca sudan ayrılmaz və qəlsəmələrilə tənəffüs edər. Buna görə, o biri amfibyaların balaları ilə yetkinləri arasında diqqətə çarpan fərqlər olduğu halda, yumurtadan çıxan aksolot sürfələri yeniyetmələrin kiçik bir kopiyasıdır. Çox kiçik su heyvanlarıyla bəslənən sürfələr heç bir dəyişiklik keçirmədən böyüyər və altı ay sonra balalaya biləcək vəziyyətə gəlir. Əvvəllər aksolotun bu xüsusiyyətlərinin heç bir şərtdə dəyişməyəcəyi hesab olunurdu. Halbuki 1865-ci ildə fransız elm adamları, ilıq suda yaşadığı zaman aksolotun da dəyişmə keçirərək Salamandralar kimi sürfə mərhələsindən yetkin vəziyyətə keçdiyini müşahidə etdilər. Laboratoriya şəraitində müşahidə edilən bu dəyişim təbiətdə da reallaşa bilər. Məsələn, aksolotların yaşadığı göllər qurumağa başladığında, azalan göl suları günəşin hərarəti iləisinər və aksolotlar sürfə mərhələsindənçıxıb yetkin vəziyyətə gələ bilər. Sürfə vəziyyətindəykən yalnız suda yaşayan aksolot yetkin xüsusiyyətlərini qazandıqdan sonra quruda da yaşaya bildiyi üçün, göllər qurusa belə həyatını davam etdirə bilər. Aksolot təxminən 25 sm uzunluğunda bir heyvandır və bu uzunluğun yarısını quyruğu örtər. Heyvanın iri bir başı və çox qalın bir boynu vardır. Başı ilə boynunun bitiştiği yerdə, sudan oksigen almasını təmin edən üç cüt tüklü qəlsəmə var. Yumru, silindr formasındakı gövdəsini iki cüt qısa və gücsüz qıç daşıyır. Başının arxasından quyruğunun ucuna qədər də üzgəc formasında bir saçaq uzanır. Aksolotların çoxu tünd qəhvəyi, üstü qara xallıdır. Ağ olan nümunələrinə daha çox akvariumlarda rast gəlinir. Aksolotllar bədənlərinin müxtəlif parçalarını və üzvlərini yenidən bırpa edə bilmə qabiliyyətinə sahibdir. Xeyli ölkədə isə ev heyvanı olaraq saxlanılır.
