Noyabr ayının bitməsinə az qalıb və əslində buna sevinirəm! Çünki bu ay həmişə daha çox depresiya ayı kimi gəlib mənə. Əslində soyuq havaların hamısı depresiya təsiri bağışlayır. Bu ayda isə daha çox hiss olunur həmin melanxoliklik. Havaya uyğun olaraq şeir oxuyaq? Ən sevdiyim şeirləri sizlə paylaşıram.

Yenə o bağ olaydı | Mikayıl Müşfiq

Yenə o bağ olaydı, yenə yığışaraq siz
O bağa köçəydiniz.
Biz də muradımızca fələkdən kam alaydıq,
Sizə qonşu olaydıq.
Yenə o bağ olaydı, səni tez-tez görəydim,
Qələmə söz verəydim.
Hər gün bir yeni nəğmə, hər gün bir yeni ilham,
Yazaydım səhər axşam.
Arzuya bax sevgilim, tellərindən incəmi ?
Söylə ürəyincəmi ?

Yenə o bağ olaydı, yenə sizə gələydik,
Danışaydıq, güləydik.
Ürkək baxışlarınla, ruhumu dindirəydin,
Məni sevindirəydin.
Gizli söhbət açaydıq, ruhun ehtiyacından,
Qardaşından, bacından.
Çəkinərək çox zaman söhbəti dəyişəydin,
Mənimlə əyişəydin.
Yenə bir vuraydı, qəlbimiz gizli-gizli,
Sən ey əsmər bənizli.

Bu yaz bir başqa yazdır, bu yaz daha da xoşdur,
Vay o qəlbə ki, boşdur!
Hər üfüqdə bir həvəs, hər bucaqda bir umud,
İnsanlar daha mə’sud.
Duyğular daha incə, fikirlər daha dərin,
Ürəklər daha sərin.
İnsanların vüqarı, tələbi daha yüksək,
Yolumuzdan daş, kəsək,
Təmizlənmiş bir az da. Ellərin keyfi sazdır,
Bu yaz, bir başqa yazdır!

Yenə o bağ olaydı, yenə o qumlu sahil,
Sular ötəydi dil-dil.
Saçın kimi qıvrılan, dalğalara dalaydım,
Dalıb ilham alaydım.
Əndamını həvəslə, qucaqlarkən dalğalar,
Qəlbimdə qasırğalar,
Fırtınalar coşaydı, qısqanclıqlar doğaydı,
Məni hirsim boğaydı.
Cumub alaydım səni dalğaların əlindəni,
Yapışaydım belindən.
Xəyalımız üzəydi, sevda dənizlərində,
Ləpələr üzərində,
İlhamımın yelkəni, zərrin saçın olaydı,
Sular xırçın olaydı.

Bu nə gözəl şeirdir, bu nə gözəl mənzərə,
Gəlin baxın Xəzərə.
Çıxalım Buzovnada kiçik qayalıqlara,
Seyrə dalım bir ara…
Gecələr sayrışarkən, ulduzlar lalə kimi,
İşıqlar jalə kimi.
Çilənib dağılarkən ətrafa damla-damla,
Ən yaxın bir adamla.
Nə gözəldir dinləmək suların nəğməsini,
Təbiətin səsini!
Nə gözəldir dolaşmaq, isti yay fəsilləri,
Bu sərin sahilləri!

Nə gözəldir səhərlər bizim böyük ruhumuz,
Aşıb-daşan duyğumuz.
Şəklindəki sulara, baxaraq ləzzət almaq,
Bu mavi şe’rə dalmaq.
Dalğalar kimi qalxmaq, dalğalar kimi enmək,
Bə’zən hürküb çəkinmək.
Hər dalğa bir kişnəyən bəyaz yallı at kimi,
Bizim bu həyat kimi!

Yenə o bağ olaydı sevdalar ölkəsində,
O söyüd kölgəsində.
İnci qumlar üstündə yenə verib baş-başa,
Yayı vuraydıq başa.
Günlərimiz keçəydi qızğın fərəhlər kimi,
Dolu qədəhlər kimi.
Yarpaqlar arasından uzadaraq əlini,
Oxşayaraq telini.

Gecələr darayaydı saçlarını ay gözəl!
Sən gözəlsən, ay gözəl?
Əllərində əllərim, gözlərində gözlərim…
Asılaydı sözlərim.
Könlünün qulağından bir qızıl tana kimi,
Günəş doğana kimi.
Bu yaz dostlarım bir az bəxtəvər olacaqlar,
Can-ciyər olacaqlar.
Bir az da uzaqlara açacaqlar yelkəni,
Ruh yeni, höyat yeni…
Çıxacaqlar göyləri aşaraq dönə-dönə,
Buludların fövqünə.
Uçacaqlar sabaha, uçacaqlar yarına,
Efir boşluqlarına.
Vaxtilə bir kölgə tək hür yaşamaq istəyən,
Bu insan oğlu bilsən.
Azadlıq ölkəsində daha şad olacaqdır,
Dünya dad alacaqdır.

Yenə o bağ olaydı, yenə yığışaraq siz,
O bağa köçəydiniz.
Biz də muradımızca fələkdən kam alaydıq,
Sizə qonşu olaydıq.
Yenə o bağ olaydı, səni tez-tez görəydim.
Qələmə söz verəydim.
Hər gün bir yeni nəğmə, hər gün bir yeni ilham,
Yazaydım səhər-axşam.
Arzuya bax, sevgilim, tellərindən incəmi?
Söylə, ürəyincəmi?



Пока мы живы, можно все исправить…

Пока мы живы, можно все исправить,
Все осознать, раскаяться, простить.
Врагам не мстить, любимым не лукавить,
Друзей, что оттолкнули, возвратить.

Пока мы живы, можно оглянуться,
Увидеть путь, с которого сошли.
От страшных снов очнувшись, оттолкнуться
От пропасти, к которой подошли.

Пока мы живы… Многие ль сумели
Остановить любимых, что ушли?
Мы их простить при жизни не успели,
И попросить прощенья не смогли…

Когда они уходят в тишину,
Туда, откуда точно нет возврата,
Порой хватает нескольких минут
Понять — о боже! — как мы виноваты!

И фото — черно-белое кино.
Усталые глаза — знакомым взглядом.
Они уже простили нас давно
За то, что слишком редко были рядом,

За незвонки, невстречи, нетепло.
Не лица перед нами — просто тени…
А сколько было сказано не то,
И не о том, и фразами не теми.

Тугая боль — вины последний штрих —
Скребет, изводит холодом по коже.
За все, что мы не сделали для них,
Они прощают. Мы себя — не можем…

Эдуард Асадов



Arzularım muayyen bir haddi aşınca

Ve kulaklar sözlerime sağırlaşınca
Bir ihtiras duyup vahşi maceralara
Çıkıyorum bulutları aşan dağlara.
Tanrıların başı gibi başları diktir, 
Bu dağları saran sonsuz bir genişliktir, 
Ben de katıp vücudumu bu genişliğe, 
Bakıyorum aşağılarda kalan hiçliğe.

Bu dağların bir rakibi varsa rüzgardır.
Rüzgar burda tek başına bir hükümdardır.
Burda insan duman gibi genişler, büyür.
Bu dağlarda ıstıraplar, sevinçler büyür.
Buralarda her düşünce sona yakındır, 
Burda her şey bizden uzak, ‘O’ na yakındır.
Burda yoktur insanların düşündükleri, 
Rüzgar siler kafalardan küçüklükleri.
Yanağıma çarpar geniş kanatlarını, 
Ve anlatır mabutların hayatlarını.
Arasıra kulağını bana verdi mi, 
Ben de ona anlatırım kendi derdimi.

‘Ey dağların dertlerini dinleyen rüzgar! 
Benim artık yalnız sana itimadım var.
Gelmiş gibi uzaktaki bir seyyareden
Yabancıyım bu gürültü dünyasına ben.
Etrafımın sözlerine aklım ermedi, 
Etrafım da bana asla kulak vermedi.
Senelerden beri hala anlaşamadık, 
Ben de kestim anlaşmaktan ümidi artık.
Gözlerimde hakikati sezen bir nurla
Etrafımı süzüyorum biraz gururla.

Bir dürbünün ters tarafı gibi bu dünya
En büyük şey, en asil şey küçülür burda.
Burda yalan para eden biricik iştir, 
Burda her şey bir yapmacık, bir gösteriştir.
Kimi coşar din uğruna geberir, yalan! 
Kimi gider vatan için can verir, yalan! 
Bir filozof yetmiş eser yazar, yalandır; 
Bir kahraman istibdadı ezer, yalandır.
Şairlerin büyük aşkı fani bir kızdır, 
Bu dünyada herkes sinsi, herkes cılızdır.
Ne hakiki aşktan burda bir çakan vardır, 
Ne de onu görse dönüp bir bakan vardır, 
Her büyüklük cüzzam gibi dökülür burda, 
En muazzam ölüm bile küçülür burda.

Benim kafam acayip bir dimağ taşıyor, 
Her dakika insanlardan uzaklaşıyor.
Zaman zaman mağlup olsam bile etime, 
İnsan olmak dokunuyor haysiyetime.
Büyük, temiz bir arkadaş arıyor ruhum, 
İşte rüzgar, şimdi sana sığınıyorum! 
Asaletin yeri yoktur gerçi hayatta, 
En asil şey seni buldum kainatta, 
Güneş gibi ne bin türlü ışığın vardır, 
Ne de süse, gösterişe baktığın vardır.
Deniz gibi muamma yok derinliğinde, 
Bir ferahlık, bir saflık var serinliğinde.
Bir dev gibi küçük, mızmız sesleri yersin, 
Allah gibi görünmeden hüküm sürersin.

Düşmanıyım ben de cılız güzelliklerin, 
Rüzgar! Bu dağ başlarında çırpınan serin
Kanatların gökyüzünde akan bir seldir, 
Bana kudret ve cesaret veren bir eldir.
Beşerlikten uzaktayım senin ülkende, 
Senin gibi azamete aşıkım ben de.
İşte Rüzgar! Senin gibi ben de deliyim.
Islıklarım senin gibi inlemelidir, 
Herkes beni ürpererek dinlemelidir.
Rüzgar! Sana, yalnız sana benzemeliyim.’

(1931)

Sabahattin Ali


I had a dream, which was not all a dream. 
The bright sun was extinguish’d, and the stars 
Did wander darkling in the eternal space, 
Rayless, and pathless, and the icy earth 
Swung blind and blackening in the moonless air; 
Morn came and went—and came, and brought no day, 
And men forgot their passions in the dread 
Of this their desolation; and all hearts 
Were chill’d into a selfish prayer for light: 
And they did live by watchfires—and the thrones, 
The palaces of crowned kings—the huts, 
The habitations of all things which dwell, 
Were burnt for beacons; cities were consum’d, 
And men were gather’d round their blazing homes 
To look once more into each other’s face; 
Happy were those who dwelt within the eye 
Of the volcanos, and their mountain-torch: 
A fearful hope was all the world contain’d; 
Forests were set on fire—but hour by hour 
They fell and faded—and the crackling trunks 
Extinguish’d with a crash—and all was black. 
The brows of men by the despairing light 
Wore an unearthly aspect, as by fits 
The flashes fell upon them; some lay down 
And hid their eyes and wept; and some did rest 
Their chins upon their clenched hands, and smil’d; 
And others hurried to and fro, and fed 
Their funeral piles with fuel, and look’d up 
With mad disquietude on the dull sky, 
The pall of a past world; and then again 
With curses cast them down upon the dust, 
And gnash’d their teeth and howl’d: the wild birds shriek’d 
And, terrified, did flutter on the ground, 
And flap their useless wings; the wildest brutes 
Came tame and tremulous; and vipers crawl’d 
And twin’d themselves among the multitude, 
Hissing, but stingless—they were slain for food. 
And War, which for a moment was no more, 
Did glut himself again: a meal was bought 
With blood, and each sate sullenly apart 
Gorging himself in gloom: no love was left; 
All earth was but one thought—and that was death 
Immediate and inglorious; and the pang 
Of famine fed upon all entrails—men 
Died, and their bones were tombless as their flesh; 
The meagre by the meagre were devour’d, 
Even dogs assail’d their masters, all save one, 
And he was faithful to a corse, and kept 
The birds and beasts and famish’d men at bay, 
Till hunger clung them, or the dropping dead 
Lur’d their lank jaws; himself sought out no food, 
But with a piteous and perpetual moan, 
And a quick desolate cry, licking the hand 
Which answer’d not with a caress—he died. 
The crowd was famish’d by degrees; but two 
Of an enormous city did survive, 
And they were enemies: they met beside 
The dying embers of an altar-place 
Where had been heap’d a mass of holy things 
For an unholy usage; they rak’d up, 
And shivering scrap’d with their cold skeleton hands 
The feeble ashes, and their feeble breath 
Blew for a little life, and made a flame 
Which was a mockery; then they lifted up 
Their eyes as it grew lighter, and beheld 
Each other’s aspects—saw, and shriek’d, and died— 
Even of their mutual hideousness they died, 
Unknowing who he was upon whose brow 
Famine had written Fiend. The world was void, 
The populous and the powerful was a lump, 
Seasonless, herbless, treeless, manless, lifeless— 
A lump of death—a chaos of hard clay. 
The rivers, lakes and ocean all stood still, 
And nothing stirr’d within their silent depths; 
Ships sailorless lay rotting on the sea, 
And their masts fell down piecemeal: as they dropp’d 
They slept on the abyss without a surge— 
The waves were dead; the tides were in their grave, 
The moon, their mistress, had expir’d before; 
The winds were wither’d in the stagnant air, 
And the clouds perish’d; Darkness had no need 

Of aid from them—She was the Universe.

Darkness
BY LORD BYRON (GEORGE GORDON)