(psixoloji-mistik hekayə)
Ruhi-əsəb problemi olanların, ürək narahatçılığı yaşayanların oxuması məsləhət görülmür… Hekayə, tarixi, elmi faktlarla yanaşı, müstəqil yazar təxəyyülünün məhsuludur.
Soyuq, şaxtalı bir qış gecəsiydi. Dağın ətəyində güclü külək əsməsinə baxmayaraq hər yerdə sakitlik hökm sürürdü. Ətraf süd kimi ağ qar idi. Səmadan yerə doğru sanki dərin bir hüznlə baxan ay, gecənin qaranlığında daha da vahiməli görünürdü. Külək isə elə hey əsir, sıra-sıra bitən, artıq çoxdan yarpaqlarını tökmüş ağacları tərpədirdi. Dağın bir tərəfi qalın meşəlik olsa da bu dəqiqə gözə heç bir heyvan dəymirdi. Adətən bu vaxtı qış yuxusuna gedən heyvanların ayaq izləri də yox idi yan yörədə. Ətrafdakı bu tük ürpədici sükutu isə yalnız sanki kiməsə, nəyəsə hirslənmiş küləyin səsi pozurdu. Hə… Bir də uzaqlardan gələn, ancaq dumanlı bir kölgə kimi görünən naməlum şəxsin varlığı…
O, hündürboy, enlikürək, ayaqlarına uzun, enli çəkmə geymiş, əynində qalın qış kurtkası olan, başına tüklü qalın papaq qoymuş gizəmli insanın ancaq yaxınlıqdan haradasa 20-30 sm. qalınlığında qar yığınına basarkən çıxardığı “xış-xış” ayaq səslərini eşitmək olardı. Bunun özü belə fərqli tərzdə vahiməli mühit yaradır, o an orda olan insan üçün sanki hər hansı şöhrətli qorxu filminin içində kimi hiss etdirirdi…
Naməlum insan dağın ətəyinə çatdığı zaman qəfil duruxdu. Çiynindən asdığı tüfəngini dərhal aşırıb ətrafa diqqətli tərzdə nəzər yetirməyə başladı. Bir qədər izlədikdən sonra dərin sükuta qərq oldu və qarşısındakı mənzərəyə şok olmuş şəkildə uzun-uzun baxdı. Düz ayaqlarının altında, yetkin insanın əli boyda yerə qan sıçramışdı. Azacıq əyilib qarda qan izinə baxdı, bir neçə saniyə ərzində məlum ərazidə baş vermiş naməlum hadisəni xatırlamağa və qanın sahibi haqqında düşünməyə başladı. Xəyalı onu düz 25 il əvvələ – erməni (hay) köpəklərinin Xocalıda törətdiyi vəhşiliyə apardı…
Qarabağ. Tarixi Ərsak – Türk torpağı. Bu başı qadalı vətən parçasının təməlində ta qədimdən nəinki hay, Türkdən başqa qeyri bir millətin tozu da yox idi… Daim Şimal “Ağaları”-na yaltaqlıq edərək zaman-zaman onların köməyilə az-çox torpağa yiyələnən (daha doğrusu yiyələndirilən) bu, görünüşcə cılız, xislətdə hegemon olan şeytan balaları, məqsədlərinə çatmaq üçün hər yola, hətta dünyada özgə kimsənin ağlına gəlməyəcək dərəcədə mistik vəhşiliklərə belə əl atırdılar. Nəticədə isə “dünyanın” görmək istəmədiyi və həzm edə bilmədiyi tarixi faciə yarandı. Bəhanə də hər zamankı kimi hazırdı: onlar öz suveren haqları üçün vuruşdular. Savaşda isə hər şey mübahdır… Hansı suveren haqdan söhbət gedə bilərdi axı? Erməni dığalarının bəlkə yer üzündə hə, amma Azərbaycan adlanan əzəli Türk torpağında heç bir haqqı yox idi. Əlbəttə bu “haqqı” onların “yadına salan” Şimal Ağaları olmasaydı…
Aşot Vartanoviç Qriqoryan – əsli Suriyadan olan erməni zabiti, o gün (26 fevral 1992) öz üç əsgər yoldaşıyla Xocalı yaxınlığında toydan evlərinə dönən günahsız, əli yalın, hər şeydən xəbərsiz bir qrup Türk gəncini əsir götürmüşdü… Doğrudur, o zamanlar hər iki dövlət və millət arasında qızğın savaş gedirdi, amma Türklər heç vaxt əliyalın əhaliyə dəyməzdi, aman diləyəni buraxır, yaralılara kömək də edirdi. Çünki haylarla fərqdə, Türklər Qutlu Tanrı Ruhunun daşıyıcıları idilər və dünyaya yalnız və yalnız yaxşılıq üçün gəldiklərinə inanırdılar…
Ancaq hay dığaları öz mənfur məqsədlərinə çatmaq üçün hər vasitədən istifadə etməyi sadəcə bir savaş qanunu sayırdılar və o gün tarixdə dəfələrlə olduğu kimi, yenə kim olduqlarını bütün bəşəriyyətə başa saldılar, amma nədənsə susqun vicdana sahib dünya sanki onları tanımaq istəmədi…
Bir Türk qızını çevrəyə alan hay çaqqalları onu parçalamadan əl çəkmək istəmirdilər. Qeyrətli Türk qızı isə o an ancaq və ancaq ölüm arzulayırdı. Bəli. Dəhşətli də olsa ölüm… Erməni faşistləri o gün orada olan bütün Türk gənclərinə ağlasığmaz dərəcədə dəhşətli işgəncələr (kəsilən insan orqanlarının məzə obyekti olması, əsirlərin bir-birinin ətini yeməyə məcbur edilməsi, əzmlə dirənən Türk kişilərinin kəsik başlarının süngülərə keçirilib döyüş bölgələrində nümayiş etdirilməsi, qadınlara təcavüz edilib sonra öldürülməsi, hamilə qadınların zorlanması, qarınlarının kəsilib uşaqlarının çıxarılması və s.,) verdiyi kimi, “yeməyə” hazırlaşdıları Türk yavrusunun haqqında da heç də fərqli bir şey düşünmürdülər. Amma onlardan da ağzın və ruhsuz olan başçıları Aşot Vartanoviç Qriqoryan məsum Türk gözəlini sadəcə işgəncəylə öldürmək istəmirdi. Onun planı tamam başqa idi…
Qıza öncə hamılıqla təcavüz etmək istəyən erməni qansızları sonra azğın başçılarının əmriylə kənara çəkildilər və qızla komandirlərini yalnız buraxdılar. Erməni başçısının arzusu sadəcə cinsi və ideoloji tələbatını ödəməkdən ibarət deyildi. O, qızın eyni anda ruhunu da ələ keçirməyi və bu əsrarəngiz Türk gözəlindən yeni erməni qadını “yaratmaq” istəyirdi.
Elə hər şey ondan sonra başladı: qızı bir dəmir çarpayıya bağlayan Aşot yavaş-yavaş, ehmallıca davranıb onun bədəninə toxunmadan, acgözlüklə izləyirdi. Sonra çarpışma zamanı cırılan paltarını sakitcə soyundurmağa başladı. Qızsa nə düşünürdüsə susub olanlara səbirlə dözürdü.
Artıq qız tamam çılpaqdı və erməni komandir bir anda diz çöküb gözlənilməz bir davranış etdi: qıza yalvarmağa, ondan bağışlanılmasını dilədi. Aşotun bu ani hərəkətinin qarşısında şok keçirən Türk qızı nifrət dolu baxışlarıyla düşmənini süzürdü, əllərisə hələ də bağlı və özü çox çarəsizdi.
Erməni komandir bir neçə dəqiqə qıza yalvarıb boynundan asdığı “xaç” işarəli boyunbağısını ona doğru tutdu və əllərini başında birləşdirib bu sözləri dedi:
– sən ey, Tanrının qutsal mələyi müqəddəs anamız, bizi – məzlum erməniləri (hayları) bağışla, biz ancaq sənə tapınır, səndən imdad diləyirik. And olsun, Tanrının birliyinə və onun qulu İblisin varlığına (bəzi totemlərdə İblis Tanrıdan ayrı deyil və onun yolundan getdiyinə inanılır), biz yolunu azmışlar, sənin qüdrətin qarşısında acizik. Və əsla səndən qeyrisinə tapınmarıq…
Bu hadisə o vaxt heç bir yerdə danışılmadı və Aşotun o otaqda, Türk qızıyla nələr etdiyi də heç kəsə məlum deyildi. Əsgərləri ancaq bir müddət sonra – komandir otaqdan çıxdığı zaman gözlərinin şişməsindən və dərisinin qırışmasından narahat olub onun yanına gəldilər. Öz başçılarına sorduqları ilk sual da belə oldu:
– komandir, orda nə oldu? Qıza nə etdin?
Aşot o an özündə deyildi və sadəcə:
– o otağa əsla girməyin. Ümumiyyətlə tezliklə bu evdən uzaqlaşın və bu günü yaddaşınızdan silin. Yoxsa, mən sizi bütün ailənizlə birlikdə hara getsəniz belə tapar, xain adıyla öldürərəm. (o bütün bunları öz dilində deyil, rusca demişdi)
O sirli günün açması isə belə idi: mənbəyi məlum olmayan bir mifik rəvayətdə deyilir: “O gün insanoğlu bir günah işlədi. Qadına inanan kişi özü də bilmədən onun vasitəsiylə Tanrıya üsyan etmiş (Tanrı dünya hakimiyyətini oddan və ya qeyri-adi maddədən yaranan İblisə (səmavi varlığa) deyil, torpaqdan yaranan (yer üzünün varlığına) insana vermişdi çünki) Şeytana (İblisə) uydu. İstəmədən ruhunu ona təslim etdi (onun yolundan getdi). Və sonra ardı-arası kəsilməyən müharibələr, ağır xəstəliklər, bütün fövqəl bəlalar insanları rahat buraxmadı. Bu isə Tanrının haqlı cəzası oldu…”
Bir çox dinin, ənənəvi kultun kökündə özündən əvvəlki mifik və mənbəyi məlum olmayan tarixi hadisələrin təsiri vardır. Xüsusən “səmavi” adlanan dinlərin müasir dünyamızda hələ də batini – əsl mahiyyəti açıqlana bilməmişdir. Baxmayaraq ki, minlərlə “din xadimi” və ilahiyyatçı “alim”, var olan dinlərin şifrələnmiş mənalarını çözdüklərini iddia edirlər…
Kişiylə İblisi tanış edən və kişini ona “satan” qadın (bəzi əfsanələrdə “ilk insanlar” deyə xatırlanır) bir çox dinlərdə tamamən mistik təfəkkürlərlə təsvir edilmişdir. Erməni din xadimləri isə Bizans zamanında Şərqi Roma imperiyası ərazisində gizlin şəraitdə icra olunan və müasir dövrdə artıq məhv olmuş bir ritualı yaşadırdılar… Zaman keçdikcə dövlətlər tərəfindən aşkarlanan bu qeyri insani ayinlər yasaqlandı, səbəbkarları edam olundu. Amma hay dığaları xüsusi şovinist siyasətlərini məhz bu dini ritualın sayəsində davam etdirib sonuncu yüzillikdə dövlət qura bildilər…
Məsələnin mahiyyəti belə idi: qadın, (hay soylu olması vacib deyildi) Tanrının ən güclü qulu İblislə, ondan ilhamlanan mifik varlıqlarla (İblisin sadiq xidmətçiləri) əlaqə yaradıb hay xalqını gələcəyin mütləq hakiminə çevirəcək (çünki İblis, Tanrıya insandan daha güclü və sadiq olduğunu sübut etmək istəyirdi). Ondan doğanlar və onun soyundan olanlar (eləcə də ona xidmət edənlər) məğlubedilməz olacaq, Tanrı istəmədikcə gücləri azalmayacaqdır (Tanrı İblisə qiyamətə qədər vaxt vermişdir). Bunun üçünsə onlar durmadan işləməli, Ağalarına, ruhuna and içdikləri qutsal varlığa (bəzən İblis haqlı sayılır və onun yolundan gedənlər dünya hakimi olacaqlarına inanırdılar – bəzi məzhəblərdə) sədaqətlərini sübut etmək və ən əsası hayları dünya hakiminə çevirmək üçün qlobal siyasətdə iştirak etməli idilər. Üsullar, yollar, vasitələrsə tamamən sərbəst idi. Hətta bəzi vəhşi heyvanların belə heç vaxt etmədiyi hərəkətləri, davranışları etmək olardı. Yetər ki, hay xalqı dünyada tanınsın və onlardan hər kəs qorxsun. Qorxsun ki, itaət etsin. Amma bunun üçün real dünyada bir çox faktiki qüvvələrin müvəqqəti xidmətçisi olmaq olardı, məsələn rusların…
O sirli gecədə Aşot Vartanoviç Qriqoryan, qarşısında diz çökdüyü bakirə Türk qızını görünüşüylə əfsanədə təsvir edilən qadına oxşatmışdı və digər qadın əsirlərdən fərqli olaraq o qız bir dəfə də olsun qorxduğunu mənfur düşmənə hiss etdirməmişdi. Onun gözlərində əsl cəngavərlik ifadəsi – qədim Sak Türklərinin savaşçı geninin nişanəsi vardı. Qorxaq ermənisə tarixini və tarixinin mifik anlayışını dərk edə bilmədiyi bu Türkü tamamən yanlış təsəvvürə qapılıb öz ideoloji inancının talismanına bənzətmişdi, amma əslində isə ermənini Türkün qarşısında diz çökməyə vadar edən tamamən sadə insan hisləri idi: bu miskin hərbçi qıza aşiq olmuşdu, bağlanmışdı, özü də anlamadan… Bəlkə də ona görə qıza bütün gecə toxuna bilmədi. Elə ancaq tamaşa edib yalvardı. Qızsa bundan istifadə edib qısa zamanda onun əlindən qaça bildi. Amma zalım hay, qarşısında diz çökdüyü gözəli tarixdə xəyanəti bağışlamayan heç bir kişi kimi əhv etmədi.
Qarabağ savaşının qızğın zamanında Aşot, onun zəifliyindən istifadə edən qızı sıx meşələrdən birində tapdı. Və bütün erməni vəhşiliklərini onun üzərində sınadı… Cəsədi tanınmaz halda olan Türk qızının hələ də ilahi baxışları və cəsarətli duruşu ermənini qorxudurdu. Elə bil, elə bil o canlıydı və bu dəqiqə ayağa qalxıb Aşotun hər tikəsini qulağı boyda edəcəkdi, çünki məhz bu zaman erməni komandir anlamışdı, bu qız onun çürük ideologiyasının qəhrəmanı deyil, Türkün Tanrı gerçəyinin nişanəsi, Tanrının yer üzündəki kölgəsi – intiqam ordusunun qorxubilməz əsgəri – Türk qadını idi… Bəli, tarix dəfələrlə Türk qadının əsl mahiyyətini ortaya qoymuşdu: varoluş fəlsəfəsinin, dövlətçilik ənənəsinin və müqəddəs ailə dəyərlərinin təməlini Türk qadını təşkil edirdi…
Ermənilər hər zaman, tarixin hər qatında öz siyasi məqsədlərini qadın vasitəsiylə həyata keçirmişlər. Bu düşüncə onları qohum olduqları farslarla yaxınlaşdırırdı. Qadına əfsanəvi varlıq kimi baxsalar da, onun qarşısında aciz olduqlarını qəbul etsələr də, hay dığaları əsir götürdükləri və ya peşkəş göndərdikləri qadınları daim yeni güclü erməni soyunun davamçısı və özəlliklə Türk geni ilə birləşməsində bir vasitəçi kimi istifadə edirdilər. Çünki dünya alimləri aşkar etmişdi ki, gələcəkdə (tarixdə dəfələrlə olduğu kimi) bir çox millətlər məhv olacaq (təbii şəraitdə). Bu məhvin qarşısını isə onlarla bioloji proseslərin və tarixi təbəqələşmənin qalibi olmuş, hələ hesablamalara görə yüz illər boyu yaşayacaq Türk geni xilas edə bilər. Məhz buna görə, nəinki haylar, eləcə də dünyanın hakimi olmağa çalışan bir çox millətlər Türklərlə nigah diplomatiyasına hər zaman cəhd etmişlər. Və nəticədə müəyyən qədər istədiklərinə nail olub hələ də dünya xəritəsində varlıqlarını sürdürməkdədirlər (təbii ki, Türklə qohum olmaqla Türk olmağın özü arasında böyük fərq var və tarix gec-tez öz sözünü deyəcək)…
Məsum Türk qızının vəhşicəsinə öldürüldüyü gecə ailəsini itirən azyaşlı Orxan təsadüfən yaxınlıqda ağacların arxasından o tük ürpədici hadisəni (öncə heyvani tərzdə zorlanıb sonra dərisinin soyularaq yerinə duz səpilməsi, ardından ölənə qədər döyülməsini) izləyirdi. Qorxu və çarəsizlik güc gəlib uzun müddət səs çıxarmadan yerində gizlənməyə vadar etsə də Orxanı, azyaşlı beynində dərin izlər buraxan hadisə onu əbədi hay düşməni etmişdi…
Təsadüflər (yoxsa Tanrının qoruması) nəticəsində sağ qalan və tezliklə azərbaycanlı hərbçilərin köməyilə xilas edilən Orxan vətənin digər bölgəsinə göndərildi. Uzun illər bir hərbçinin himayəsində yaşayaraq son 25 ərzində igid, qorxubilməz və öz işinin ustasına çevrilən bir kəşfiyyatçı kimi yetişdi…
İndi – məlum hadisədən 25 il sonra düşməndən intiqam almağa and içmiş Türk giziri düşmənin təxribat xarakterli sərhəd pozuntularından istifadə edib sərhədi gizlicə keçmişdi. Apardığı dərin tədqiqatlar onu, artıq yaşlanmış, amma öz miskin xislətindən əl çəkməmiş keçmiş erməni zabiti Aşot Vartanoviç Qriqoryanın yaşadığı bölgəyə gətirib çıxardı.
Aşotla qarşılaşan Orxan onu tüfənglə kürəyindən vursa da, öldürməyə macal tapmadı və erməni dığası qaçıb canını qurtara bildi. Ardından Türk kəşfiyyatçısı onu tapmaq üçün günlərlə dağlıq bir ərazidə axtarış əməliyyatı apardı.
Bir neçə dəfə Aşotu vurduğu yerə gələn Orxan, kürəyindən qar üstünə sıçrayan qan ləkəsinə dərin-dərin baxdı. İçindəki illərin nifrəti vücudunda sönməz bir alov yaratmışdı. Bu alov, onu qışın sərt soyuğunda belə isidir, yoluna davam etməyə kömək edirdi…
Nəhayət, uzun zaman sonra Orxan Aşotu tapdı və sığıdığı bir dağ evində cəzalandırdı… Ələ keçən ermənisə son anının yaxınlaşdığını hiss edib Türkə yalvarmağa başladı:
– ara, turk, sankı hay (erməni) deyilsan. Etma bunu, na olar… – deyə Aşot Vartanoviç Qriqoryan, Orxanın ayaqlarına qapıldı.
– yox. Çox gecdir. Siz bizi insanlıqdan çıxardınız… – Orxan qətiyyətlə baltanı endirdi…
Bir, iki, üç… Nədənsə Orxanın hirsi soyumaq bilmirdi… Balta qorxaq erməninin başını çoxdan bir neçə yerə bölmüşdü… Murdar hay qanı təmiz qar üstünə sıçradı… Orxan dərhal diz çöküb onu bağışlaması üçün Tanrıya yalvarmağa başladı, çünki Tanrının qutsal neməti (qar), Şeytana tapan erməni qanıyla kirlənmişdi (o bunu Tanrıya təhqir sayırdı) …
Elşən İsmayıl
