Ulduzlar ətrafına işıq və istilik saçan qazdan ibarət göy cisimləridir. Əsrlər boyunca bir çox elm adamı göydəki hadisələri araşdırmışdır, lakin ən böyük inkişafları reallaşdıran Galileo’dır. İtalyan fizik və astronom Qalileo öz adını daşıyan bir teleskop hazırlayaraq göydəki ulduzları araşdırmış və ardından teleskoplar inkişaf etdirilərək müasir həyatda əldə etdiyimiz astronomiya biliklərinə sahib olmamızı təmin etmişdir.
Ulduzları rənglərinə və yaşlarına görə 3 yerə ayırmaq mümkündür: Yaşlı olan ulduzlar qırmızı rənglidir. BBC-nin məlumatına görə ulduzların yaşı eyni zamanda dönüş sürətləri ilə də bağlıdır. Ulduzlar yaşlandıqca dönüş sürətləri azalır. Amerikalı alimlər hesablamalarla artıq bir milyard ildən çox yaşı olan bir ulduzun dönüş sürətini ölçə bilir. Hesablamalar da təxminlərinə yaxın çıxmışdır. Orta boy ulduzlar isə sarı rənglidir. Orta boy olan və Dünyamızı isidən Günəş Dünyaya ən yaxın ulduzdur və 8 işıq dəqiqəsi (149.6 milyon km) uzaqlıqdadır. Gənc olan ulduzlar isə mavi və ya ağ rəngdədirlər. Ulduzların ömrü böyüklüyü ilə mütənasibdir. Böyük olan ulduzlar enerjilərini çox tez xərcləyirlər və ölümləri tez olur. Kiçik ulduzların ömürləri isə daha uzun olur. Böyük bir ulduz öldüyü zaman adətən qara dəliyə ya da ulduzun nüvə reaksiyaları nəticəsində yaranan çox şiddətli partlamaya çevrilir.
Bəs, ulduzların sahib olduğu enerjinin qaynağı haradan gəlməkdədir? Ulduzların quruluşunda hidrogendən dəmirə qədər bir çox element vardır. Dəmirə qədər olan elementlər nüvə reaksiyaları ilə, dəmirdən ağır elementlər isə böyük ulduzların partlamasından ortaya çıxan çox böyük enerji sayəsində yaranmışdır. Ulduzlar ilk olaraq enerjisini hidrogeni heliuma çevirərək alırlar. Nüvədəki hidrogen atomlarının bitməsiylə də helium atomları bir araya gəlirlər və reaksiya ilə karbon atomuna çevrilirlər. Heliumların yanmasıyla da mərkəzdəki istilik artır və ulduzun içindəki təzyiq artmağa başlayır. Bu da ulduzun genişlənməsinə səbəb olur. Və qırmızı bir top kütləsinə çevrilməyə başlayır.
Ulduzların adlandırılması Babiller dövründən başlanmışdır. Bildiyimiz ulduzların çoxuna Ərəb ya da Latınca adlar verilmişdir. Antik Yunanlılar tərəfindən ulduz olduğu düşünülən, hal-hazırda isə planet olduqları bilinən Merkuri, Venera, Mars, Yupiter, Saturn, Uran, Neptunun hər biri bir tanrıya işarədir. Daha sonra alimlər tərəfindən bu adlar bu 8 planetə (ulduza) verilmişdir.
Bəs komanda ulduzu nədir? Komanda ulduzu, səmada bir-birinə görə vəziyyətləri hər zaman eyni qalan (minlərlə il sonra fərqliləşə bilir), dəyişməyən ulduzlar birliyidir. Hal-hazırda səmada 88 komanda ulduzu bilinməkdədir. 48 komanda ulduzunun adı və mövqeyi 18-ci əsrə qədər bilinirdi. Qalan 40 komanda ulduzu isə 17 və 18-ci əsrlərdə təsvir edilmişdir. Komanda ulduzlarını meydana gətirən hər bir ulduzun bir adı vardır. Bu adlandırma Johannes Bayer metodu ilə təyin olunmuşdur. Ulduzlar yunan əlifbasındakı hərflərə görə adlandırılmışdır. Məsələn alfa (α) parlaqdırsa, Beta (β) daha az parlaqdır. Daha sonra bu sistem qeyri-kafi qaldığı üçün, Yunan hərflər yerinə ədədlərdən istifadə edilməyə başlanmışdır.
